Trầm Hương Là Gì? | Tác dụng, Giá và Phân loại Chi tiết 2024

Từ xưa đến nay, trong văn hóa của người Việt Nam. Cái tên trầm hương chắc hẳn cũng không còn xa lạ với nhiều người, nổi tiếng vì độ quý hiếm cũng như giá trị mà nó mang lại cho đời sống con người rất lớn. Nhưng không phải ai cũng có thể hiểu rõ hết về nguồn gốc của trầm hương. Sau đây chúng tôi sẽ giải đáp toàn bộ câu hỏi liên quan tới trầm hương là gì để bạn có thể hiểu rõ hơn về sản vật thiêng liêng này.

Trầm hương là gì? 

Có khá nhiều người thắc mắc cây trầm hương là gì mà nó lại giá trị đến vậy. Trầm hương thực chất không phải là gỗ từ cây trầm hương như ai cũng lầm tưởng, mà sẽ là lượng tinh dầu được kết tinh từ quá trình sau khi cây dó bầu bị tổn thương, tự tiết ra lượng dầu đặc biệt để chữa lành vết thương. 

Tinh dầu này sẽ ngấm dần trong từng thớ gỗ trên thân cây dó bầu, sau một khoảng thời gian tích tụ lên đến hàng chục năm sẽ hình thành trầm hương bên trong. Trầm hương khi thu hoạch sẽ được thẩm định và phân loại dựa trên màu sắc, năm tuổi, cũng như vân trầm, từ đó xác định đúng giá trị mà nó mang lại.

Đặc điểm của trầm hương

Trầm hương sẽ có sự thay đổi do đặc điểm vết thương ở cây, khí hậu, thổ nhưỡng, cũng như thời gian tích tụ trầm, từ đó tạo nên nhiều màu sắc, hương thơm và các nét vân gỗ khác nhau. Và để hiểu rõ hơn về đặc điểm trầm hương, bạn có thể tham khảo một số thông tin hữu ích dưới đây:

Trầm hương tiếng anh là gì?

Nhiều khách hàng hiện nay chỉ đang gọi trầm hương tiếng anh là Agarwood, nhưng thực tế đây chỉ là cách hiểu của những người nước ngoài về Trầm hương. Còn đối với các chuyên gia, am hiểu sâu về trầm, hiểu rõ nguồn gốc trầm hương như là một dạng của cây gỗ dó bầu, dó núi với tên gọi đặc biệt sẽ là Aquilaria. Loại cây được phát hiện nhiều ở một số quốc gia Đông Nam Á, trong đó trầm hương hảo hạng nhất vẫn phải nhắc tới trầm hương tại Việt Nam.

Nguồn gốc trầm hương được tạo ra như thế nào?

Thông thường, cây dó bầu khi trưởng thành sẽ có chiều cao trung bình khoảng 20m, tán lá rộng 8 - 10m và đường kính khoảng 30 - 40cm. Sau khoảng 15 - 25 năm trở lên, trên thân cây dó bầu xuất hiện nhiều lỗ đục, tức là sẽ có trầm tự nhiên được kết tinh. Các lỗ thường sẽ được hình thành sẽ do sâu đục khoét, kiến tác động hoặc các loại côn trùng gây hại bên trong thân cây, buộc cây phải tiết ra tinh dầu để bảo vệ, từ đó hình thành trầm hương.

Với cây không có lỗ, người dân sẽ tiến hành khoan đục, bôi dầu để kích thích cây tạo trầm dưới tác động của con người (gọi là trầm nhân tạo). Những cây này có thể cho thu hoạch sau khoảng 5 - 10 năm. Tất nhiên, do thời gian nuôi dưỡng và tích tụ trầm ngắn, nên giá trị và chất lượng của trầm nhân tạo sẽ không bằng trầm tự nhiên.

Trầm hương có mùi gì?

Gỗ trầm hương tự nhiên có một mùi thơm rất đặc trưng, rất khó bị nhầm lẫn với bất kỳ mùi thơm nào khác. Đặc biệt khi xông đốt, trầm sẽ tỏa ra một mùi hương rất ấm áp, dịu nhẹ và thanh khiết, lắng đọng sâu trong tâm trí người dùng. Tùy từng loại trầm, từng vùng miền khác nhau, mà mùi hương thơm của trầm cũng có sự tác động ít nhiều khác nhau.

Trầm hương ở đâu nhiều nhất?

Cây gió bầu tự nhiên tạo ra Trầm hương sinh trưởng và phát triển chủ yếu ở các nước châu Á, đặc biệt là các khu rừng rậm nhiệt đới ở các nước Đông Nam Á như Việt Nam, Malaysia, Lào, Campuchia, Philippines,... Tán lá cây trầm hương thường sẽ rất rộng, thân cây thẳng, lớp vỏ ngoài nhẵn mịn màu nâu xám và lấm chấm đốm trắng.

Còn tại Việt Nam, trầm hương thường sẽ mọc và tập trung nhiều ở các tỉnh Duyên hải miền Trung và Tây Nguyên như: Quảng Nam, Phú Yên, Bình Định, Khánh Hòa, Kiên Giang…. là những nơi có điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu tốt để tạo ra gỗ trầm hương có giá trị cao.

Trầm hương có mấy loại?

Về cơ bản, các loại trầm hương trên thị trường hiện nay được phân loại thành 2 dạng phổ biến là Trầm hương tự nhiên và Trầm hương nhân tạo với các đặc điểm nổi bật sau:

Trầm hương tự nhiên 

Trầm hương tự nhiên là loại trầm hương có giá trị cao và tốt nhất hiện nay, quá trình tụ trầm được hình thành dưới sự tác động của môi trường tự nhiên, không có tác động của con người. Tùy từng vùng miền, khí hậu, cũng như điều kiện thổ nhưỡng khác nhau, mà trầm hương tự nhiên cũng sẽ được phân ra thành nhiều cấp bậc khác nhau.

Trầm kỳ nam 

Trầm hương gỗ Kỳ Nam là loại trầm hương quý và giá trị nhất hiện nay, được chia thành 4 cấp bậc khác nhau với thứ tự sắp xếp từ cao đến thấp lần lượt là: Bạch Kỳ Nam > Thanh Kỳ Nam > Huỳnh Kỳ Nam > Hắc Kỳ Nam. Chất lượng dầu trầm trong Trầm Kỳ Nam được đánh giá là nhiều nhất trong các họ trầm hương, quá trình hình thành có thể lên đến hàng trăm năm tuổi.

Tuy nhiên, loại trầm này hầu như rất hiếm, và khá khó để có thể sở hữu được một miếng Trầm Kỳ Nam nguyên chất. Vì vậy, giá của Kỳ Nam lên đến hàng tỷ đồng là chuyện bình thường. 

Trầm tốc

Trầm tốc là loại trầm tự nhiên phổ biến nhất hiện nay, chỉ xếp sau trầm Kỳ Nam do thời gian hình thành ngắn và lượng trầm cũng ít hơn, tuy nhiên công dụng của trầm hương vẫn rất nổi bật. Hương thơm trầm ngọt thanh, dịu nhẹ, mang lại cảm giác thư giãn, dễ chịu và bình ổn tâm trí. Tùy theo nguồn gốc, hình dáng, cũng như giá trị thực tế, mà Trầm tốc sẽ được phân loại cụ thể như sau:

1- Trầm tốc bông: là loại trầm hảo hạng chỉ sau kỳ nam vì có màu sắc vàng nhạt đặc biệt, khi cầm sẽ khá nhẹ và có độ bông xốp, dầu trầm tạo thành các đường vân nhỏ sọc dài rất đẹp mắt. Trầm tốc bông có giá trị khá lớn do tỷ lệ hình thành trầm tốc  bông khá ít và nằm tận sâu trong khu rừng nhiệt đới khắc nhiệt.

2- Trầm tốc kiến: là loại trầm có quá trình tụ trầm dưới sự tác động của đàn kiến. Chúng xâm nhập vào thân cây dó bầu, đục khoét khiến cây bị tổn thương và cây sẽ tiết ra dầu trầm sau một khoảng thời gian quá trình này sẽ tích tụ thành trầm hương. Màu sắc trầm kiến có màu nâu sẫm hoặc xám, dầu trầm tạo thành các đường vân xen kẽ qua từng thớ gỗ, tạo nên nét đặc trưng riêng của trầm kiến. 

3- Trầm rục: là loại có lượng trầm rất ít và mỏng, hình dạng lồi lõm không nguyên vẹn do được lấy từ cây dó bầu đã chết và bị vùi dưới đất nên dầu trầm đã bị tiêu đi khá nhiều.

4- Trầm tốc banh: là loại trầm tốc có lượng dầu khá nhiều và nặng nhất trong các loại tốc, vân trầm hiện rõ và khá dày có thể nhìn được bằng mắt thường.

5- Trầm tốc pi: là loại trầm có vân dầu trầm mỏng hình tháp, hoặc hình ống lớn, được bao quanh bên ngoài thớ gỗ cây dó bầu.  

6- Trầm tốc vườn: là loại trầm tốc được trồng và thu hoạch tại vườn. Trầm tốc vườn khá nhẹ, màu sắc không được đậm như trầm banh, tinh dầu trầm cũng được phân bố đều trên bề mặt thớ gỗ. 

Trầm hương nhân tạo

Trầm hương nhân tạo là phần tụ trầm được hình thành dưới tác động của con người lên cây dó bầu, hoàn toàn khác với trầm tự nhiên, quá trình nuôi dưỡng và tích tụ trầm trong tự nhiên. Theo đó, tùy theo phương pháp nuôi cấy trầm, mà trầm hương nhân tạo cũng sẽ được phân loại cụ thể như sau:

Trầm nấu dầu 

Trầm nấu dầu là loại trầm được hình thành dưới tác động của con người lên các phôi gỗ dó bầu, sử dụng phương pháp nấu dầu trầm trong máy áp suất nhiệt độ cao để ép tinh dầu thẩm thấu vào từng thớ gỗ và tích tụ trầm nhanh hơn. Tuy nhiên, phương pháp này sẽ không thể tạo các vân trầm như các loại trầm khác, màu sắc trầm đen tuyền và hương thơm khá giống với mùi của thảo dược. Ngoài ra, sau một thời gian sử dụng, trầm sẽ xuất hiện hiện tượng chảy dầu và có thể bay mất màu gốc ban đầu.  

Trầm vi sinh 

Khác với trầm nấu dầu, trầm vi sinh là thành phẩm tụ trầm được hình thành dưới tác động của men vi sinh. Quá trình này, cây dó bầu sẽ được bơm trực tiếp men vi sinh HYK5 vào bên trong thân cây, nhằm kích thích và đẩy nhanh quá trình tích tụ của trầm hương. Tuy nhiên, hiệu quả của phương pháp này cũng không quá cao, lượng trầm thu về ít và chất lượng cũng không được đảm bảo như các loại trầm khác.

Trầm sánh 

Trầm sánh cũng là một trong những loại trầm nhân tạo khá phổ biến trên thị trường hiện nay, gồm 2 dạng cơ bản là Trầm sánh bì và Trầm sánh chìm. Khi bắt đầu tạo trầm, người ta sẽ tiến hành lột bỏ hết tất cả các lớp vỏ bên ngoài cây dó bầu, sau đó quét 1 lượng hóa chất vừa đủ bôi lên thân cây để thúc đẩy quá trình tích tụ trầm. Cũng chính vì điều này, mà một số người sử dụng sẽ bị dị ứng bởi chất hóa học này. 

Giá trầm hương có đắt không?

Trầm hương được đánh giá là một trong những vật phẩm có giá trị nhất thế giới. Bởi, không chỉ mang đến nhiều lợi ích cho đời sống con người, mà quá trình tích tụ trầm cũng rất gian nan, có thể lên đến đến hàng chục, thậm chí hàng trăm năm với các loại Trầm Kỳ Nam thượng hạng. Tùy thuộc vào giá trị, độ khan hiếm, cũng như số tuổi trầm, mà giá bán trầm hương sẽ có sự chênh lệch đáng kể. 

Với các loại trầm tự nhiên, sẽ phải mất rất nhiều thời gian mới có thể hình thành tụ trầm, số lượng cũng rất ít khi trung bình khoảng 100 cây dó bầu thì mới có vài cây tích tụ trầm. Nên tất nhiên, giá bán cũng sẽ tỉ lệ thuận với độ khan hiếm và giá trị của trầm, có thể dao động từ 50.000 - 200.000 USD/kg. Còn với trầm nhân tạo, thời gian tích tụ trầm sẽ ngắn hơn, trầm dễ hình thành dưới tác động của con người, nên giá sẽ rẻ hơn khá nhiều so với trầm tự nhiên, dao động ở mức 400 - 600 USD/kg.

Trầm hương có tác dụng gì?

Trầm hương tự nhiên ngày càng được nhiều người dùng “yêu thích” bởi những giá trị và công dụng tuyệt vời mà nó mang lại. Không chỉ phổ biến ở thị trường Việt Nam, mà vật phẩm cao cấp này còn được rất nhiều du khách nước ngoài “ưu tiên” lựa chọn làm quà tặng cho bạn bè, người thân của mình vào những dịp đặc biệt. Theo đó, một số công dụng nổi bật của trầm hương có thể kể đến đó là:

Về sức khỏe

Cây trầm hương tự nhiên có mùi hương ngọt dịu rất đặc biệt, khi xông đốt hương thơm lan tỏa khắp không gian giúp thư giãn tâm trí và xua tan mệt mỏi cuộc sống. Mùi trầm hương còn hỗ trợ cải thiện tình trạng mất ngủ, đau đầu lâu ngày. Ngoài ra, nó còn được đưa vào làm dược liệu hỗ trợ điều trị các bệnh lý như: xương khớp, dạ dày, bổ thận,... Cũng chính vì những lợi ích này, mà nhu cầu sử dụng trầm hương ngày càng tăng cao, báo động đỏ với tình trạng khai thác trầm hương quá mức, khai thác trái phép dẫn đến hậu quả trầm hương tự nhiên ngày càng khan hiếm.

Về tính thẩm mỹ 

Ngoài những công dụng nổi bật đối với sức khỏe, hay mang ý nghĩa sâu sắc trong tâm linh, phong thủy, tác dụng của trầm hương còn góp phần làm đẹp cho không gian sống của mọi người. Dưới bàn tay của người nghệ nhân, những khối hình trầm hương cảnh lồi lõm được điêu khắc tinh xảo, tạo thành các hình tượng có tính thẩm mỹ cao, đa dạng hình thù và mang nhiều ý nghĩa, nét đẹp riêng biệt của nó. Theo đó, tùy theo mục đích sử dụng của mỗi người, mà người nghệ nhân sẽ chọn lựa các hình tượng để chế tác.

Về tâm linh, phong thủy

Theo quan niệm của người xưa, họ cho rằng Trầm Hương được tạo ra từ sự kết hợp hài hòa giữa đất trời, môi trường thiên nhiên và sinh vật qua nhiều năm, trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống tâm linh, phong thủy. Hương thơm thanh khiết và hơi ấm của gỗ trầm hương có thể hỗ trợ cải thiện vận khí, gia tăng phúc lộc cho gia chủ. Từ đó, thu hút những điều tích cực, may mắn và xua đuổi những thứ ô uế, đen đủi cho gia đình bạn. 

Ứng dụng trầm hương trong đời sống hàng ngày 

Gỗ trầm hương là vật phẩm có giá trị kinh tế cao, mang lại nhiều lợi ích và công dụng tuyệt vời khi sử dụng. Đặc biệt, khi thông qua bàn tay khéo léo và trí tuệ thông minh của con người, thành phẩm trầm hương ngày càng được ứng dụng thực tế trong cuộc sống, phù hợp với nhu cầu sử dụng của nhiều người dùng. Cụ thể như:

Trầm hương đốt 

Trầm hương xông đốt là một trong những thành phẩm trầm hương thông dụng nhất trên thị trường hiện nay, bao gồm các sản phẩm nổi bật như: Hương trầm, Nụ trầm hương, Bột trầm hương, Trầm hương miếng và hương trầm không tăm. Tùy vào mục đích sử dụng của mỗi người, mà trầm hương xông đốt sẽ mang một lợi ích riêng.

Hương trầm

Hương trầm là thành phẩm được sản xuất từ bột trầm hương nguyên chất cùng tăm tre cao cấp. Theo đó, gỗ trầm hương sau khi xay mịn sẽ được trộn lẫn với keo cây bời lời để tạo độ kết dính và bao phủ bên ngoài thân tre. Cũng bởi kết cấu tăm tre chắc chắn, ổn định, nên loại hương này thường được sử dụng nhiều trong các hoạt động thờ cúng, dâng hương ông bà, Tổ tiên, hay các dịp lễ quan trọng.

Nụ trầm hương

Trầm nụ là thành phẩm trầm hương xông đốt có thiết kế khá độc đáo, kiểu dáng nhỏ gọn, tiện lợi, dễ sử dụng, nhưng không kém phần sang trọng. Đặc biệt, khi kết hợp với thác khói trầm hương, khói trầm tỏa ra từ đầu nụ sẽ nhẹ nhàng lan tỏa xuống dưới thông qua đường lỗ thông bên trong nụ trầm,  tạo thành làn khói chảy ngược mờ ảo, phảng phất hương thơm dịu nhẹ của trầm hương tự nhiên.

Bột trầm hương

Bột trầm hương là thành phẩm được làm từ gỗ trầm miếng, trầm sánh, hoặc gốc trầm vụn được xay nhuyễn và tán thành bột mịn. Loại trầm xông đốt này có thể dùng trực tiếp trong lư điện, gốm sứ hoặc đỉnh đồng đều được. Hương thơm thanh khiết, dịu nhẹ từ bột trầm sẽ mang lại sự bình an, thư giãn tâm hồn và làm sạch không khí hiệu quả.

Hương trầm không tăm

Đây cũng là một trong những loại trầm hương xông đốt được sử dụng rất phổ biến hiện nay và đặc biệt còn có tên gọi là “thanh trầm”. Quá trình sản xuất hương trầm không tăm không quá khác biệt với hương trầm có tăm, tuy nhiên loại hương này sẽ không có lõi tăm tre cố định. Kết cấu nhỏ gọn, tiện lợi, nên có thể linh hoạt sử dụng với nhiều mục đích khác nhau như thiền định, thưởng trầm, trà đạo, hay thờ cúng…

Trầm hương miếng

Trầm hương miếng là thành phẩm được chế tác từ những miếng gỗ đã tích tụ trầm của cây dó bầu trong tự nhiên. Mật độ tinh dầu của các miếng gỗ trầm sẽ không giống nhau, lượng trầm nhiều hay ít sẽ phụ thuộc vào vị trí tích trầm, nhưng hầu hết đều cho hương thơm rất thanh khiết, dịu ngọt và dễ chịu khi xông đốt.

Thông thường, thành phẩm trầm hương sẽ được sử dụng xông đốt với các dụng cụ thưởng trầm, lư xông trầm, thác khói phong thủy, tẩu xông trầm,... Riêng đối với trầm hương miếng, quý khách có thể xông đốt trực tiếp mà không cần dùng đến các dụng cụ này.

Quà tặng trầm hương

Ngoài tác dụng thưởng trầm, trang trí, hay làm đẹp không gian, thành phẩm trầm hương cao cấp còn có thể sử dụng làm quà tặng ý nghĩa dành cho bạn bè, người thân vào những dịp đặc biệt như lễ Tết, tân gia, khai trương,... Các mẫu quà tặng với thiết kế tinh xảo, giá thành hợp lý, mẫu mã và kiểu dáng đa dạng sẽ là lựa chọn “hoàn hảo” dành cho các khách hàng, có thể đáp ứng và phù hợp với nhiều nhu cầu khác nhau của người dùng.

Trang sức trầm hương

Gỗ trầm hương không chỉ có lợi về mặt sức khỏe, mà còn có thể dùng làm trang sức với nhiều ý nghĩa may mắn trong tâm linh, phong thủy. Mỗi mẫu trang sức trầm hương sẽ được thiết kế hết sức tinh xảo, có tính thẩm mỹ cao và mang ý nghĩa tượng trưng riêng biệt, phù hợp với nhiều nhu cầu khác nhau của người dùng.

Trong đó, các mẫu trang sức trầm hương nổi bật có thể kể đến sẽ là: Vòng tay trầm hương, dây chuyền trầm hương, chuỗi vòng trầm hương, mặt dây chuyền trầm hương, vòng tay cặp đôi dây đỏ, vòng tay cho bé, vòng tay mix charm,.... Lựa chọn của quý khách có thể tùy theo sở thích, mục đích, cũng như ý định sử dụng, miễn sao phù hợp nhất.

Tinh dầu trầm hương

Tinh dầu trầm hương là thành phẩm được chiết xuất từ nhựa của những cây dó bầu nhiễm dầu (tích tụ) trầm tự nhiên bằng phương pháp chưng cất. Ngoài việc sử dụng chủ yếu trong ngành sản xuất nước hoa, tinh dầu trầm còn được đánh giá rất cao trong lĩnh vực y tế, mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe người dùng.

Hương thơm của tinh dầu trầm tự nhiên rất dịu ngọt, thanh nhẹ, được sử dụng như một liệu pháp tự nhiên giúp thư giãn, giảm stress và nâng cao khả năng tập trung. Ngoài ra, trong dầu trầm còn chứa các thành phần giúp chống viêm, giảm đau và chống oxy hóa rất tốt, hỗ trợ cải thiện sức khỏe và đẩy lùi các vi khuẩn gây hại cho cơ thể.

Trà trầm hương

Trà trầm hương cũng là một trong những sản phẩm được rất nhiều khách hàng ưa thích, sử dụng thường xuyên như một thức uống thảo dược tốt cho sức khỏe. Với nguyên liệu hoàn toàn từ gỗ trầm“tự nhiên”, trải qua quá trình xay vụn và bảo quản nghiêm ngặt, giúp giữ được hương thơm trọn vẹn, thanh khiết nhất của trà trầm.

Thưởng thức tách trà trầm dịu ngọt, hương thơm thanh nhẹ, dễ chịu, có thể giúp quý khách cải thiện giấc ngủ ngon, sâu giấc hơn. Đồng thời, hỗ trợ thải độc và thanh lọc cơ thể rất tốt, ngoài ra còn có thể giúp ngăn ngừa các bệnh lý khác hiệu quả.

Rượu trầm hương

Ngoài việc có thể chiết xuất tinh dầu, hay xay mịn làm bột, trầm hương tự nhiên còn là một trong những dược liệu quý, thường được sử dụng để ngâm rượu với nhiều công dụng tuyệt vời tốt cho sức khỏe. Đặc tính ấm, vị cay nồng của gỗ trầm hương khi kết hợp với rượu sẽ giúp làm ấm cơ thể, điều hòa khí huyết và giúp máu lưu thông thuận tiện hơn. Ngoài ra, trong trầm hương còn có lượng lớn tinh dầu trầm, giúp thư giãn, an thần, định tâm và hỗ trợ giấc ngủ ngon, sâu giấc hơn.

Trầm Cảnh (Kỳ Nam cảnh)

Tổng kết

Trên đây là toàn bộ thông tin mà Cung Trầm Gallery chia sẻ về nguồn gốc trầm hương là gì, công dụng, ý nghĩa, cũng như một số sản phẩm được làm từ trầm hương. Nếu quý khách hàng đang quan tâm các thành phẩm trầm hương ở Hà Nội, đừng ngần ngại, hãy liên hệ ngay với chúng tôi qua Hotline: 08767.33333 hoặc tới tại Địa chỉ: Lô TT 02 - 15 , KĐT Mon City, Nam Từ Liêm, Hà Nội để được tư vấn và trải nghiệm mua các sản phẩm trực tiếp.